Pierwszym i niezbędnym krokiem do rozpoczęcia procedury powypadkowej jest zgłoszenie wypadku. Zgodnie z par.2 rozporządzenia z dnia 01.07.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności wypadków przy pracy „Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego”. Jednak, zdarzyć się może, że poszkodowany pracownik, ze względu na swój stan zdrowia nie jest w stanie zgłosić wypadku. Z pomocą przychodzi nam kodeks pracy, który w art. 211 wskazuje, że każdy pracownik ma obowiązek „niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;” Zatem jeśli poszkodowany nie ma możliwości zgłoszenia powinien zrobić to świadek zdarzenia.
W zależności od wielkości przedsiębiorstwa oraz wewnętrznych procedur wypadki zgłasza się zazwyczaj do pracodawcy, przełożonego lub pracownika służby BHP. Na podstawie zgłoszenia zdarzenia, pracodawca ma obowiązek powołać zespół powypadkowy, który zawsze, bez wyjątków jest 2 osobowy.
W skład zespołu zazwyczaj wchodzi przedstawiciel pracodawcy, czyli pracownik służby BHP oraz przedstawiciel pracowników lub społeczny inspektor pracy. W mniejszych przedsiębiorstwach jest to pracodawca oraz Specjalista ds. BHP spoza zakładu pracy.
Niejednokrotnie zdarza się, że zespół badający okoliczności wypadku nie jest w stanie samodzielnie ocenić, czy dane zdarzenie spełnia definicje wypadku przy pracy. W takich sytuacjach może zwrócić się o opinie do rozmaitych ekspertów oraz specjalistów. Zazwyczaj największe wątpliwości budzi przesłanka urazu oraz przyczyny zewnętrznej. W tym zakresie niezbędna wydaje się opinia lekarza. Niezależnie od ilości specjalistów wydających opinie w zakresie danego wypadku, zespół powypadkowy zawsze pozostaje 2 osobowy.
Ważne
Jeżeli pracodawca podejrzewa, że dany wypadek jest wypadkiem ciężkim, śmiertelnym lub zbiorowym, oprócz powołania zespołu, wypadek należy zgłosić również do Inspekcji Pracy oraz prokuratury. Zarówno powołanie zespołu powypadkowego jak i zgłoszenie wypadku w/w organów Państwowych powinno nastąpić niezwłocznie.
Zespół powypadkowy ma za zadanie niezwłocznie przystąpić do ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku przy pracy, a w szczególności:
- Dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i urządzeń technicznych oraz zbadać warunki wykonywania pracy, oraz inne okoliczności które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku.
- Jeżeli to konieczne wykonać zdjęcia lub sporządzić szkic
- Wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego
- Przesłuchać świadków zdarzenia
- Zapoznać się z dokumentacją medyczną, a jeśli to konieczne zasięgnąć opinii lekarza
- Zebrać inne dowody, jeśli występują
- Dokonać prawnej kwalifikacji wypadku przy pracy
- Określić zalecenia oraz przedstawić środki profilaktyczne
W praktyce w trakcie procedury powypadkowej specjalista ds. BHP wraz z drugim członkiem zespołu sprawdzają czy poszkodowany odbył obowiązkowe szkolenie wstępne BHP, szkolenie okresowe BHP oraz czy przeszedł badania lekarskie.
Zgodnie z par. 9 w/w rozporządzenia zespół powypadkowy ma 14 dni, aby zbadać przyczyny i okoliczności wypadku przy pracy oraz na ich podstawie sporządzić protokół powypadkowy (w przypadku pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę) lub kartę wypadku (w przypadku pracownika wykonującego pracę na podstawie umowy zlecenie). 14-dniowy termin (liczony w dniach kalendarzowych) może zostać przedłużony. Jeżeli taka sytuacja będzie miała miejsce, powinno to zostać odnotowane w punkcie 12 protokołu powypadkowego. Należy pamiętać, że wydłużenie terminu może być spowodowane tylko istotnymi przesłankami, jak np.: oczekiwanie na dokumentację medyczną.
KWALIFIKACJA WYPADKU, A ŚWIADCZENIA
Należy pamiętać, że końcowa kwalifikacja wypadku powinna nastąpić po zbadaniu wszystkich okoliczności. Czasami na pierwszy rzut oka, może się wydawać, że dane zdarzenie jest wypadkiem przy pracy jednak po szczegółowym zapoznaniu się z dowodami, okazuje się że nie wszystkie przesłanki są spełnione, a wypadek nie może zostać zakwalifikowany jako wypadek przy pracy. Nierzetelne podejście do sprawy może skutkować błędną kwalifikacją, a w efekcie nieuzasadnioną wypłatą świadczeń pracownikowi, któremu się one nie należą. Odwrotną sytuacją może być brak wypłaty świadczeń poszkodowanemu, który doznał uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy.
ZAPOZNANIE POSZKODOWANEGO
Po sporządzeniu protokołu powypadkowego zespół ma obowiązek przedstawić go poszkodowanemu. Jeżeli poszkodowany nie zgadza się z treścią, może wnieść uwagi do protokołu. W praktyce uwagi wprowadza się odrębnym pismem, które zostaje załączone do protokołu. Kolejnym etapem jest zatwierdzenie protokołu przez pracodawcę. Zatwierdzenie powinno odbyć się w terminie nie późniejszym niż 5 dni od daty sporządzenia protokołu powypadkowego. Pamiętaj, że jest to 5 dni kalendarzowych, więc jeżeli wliczymy weekend, zostaje nam raptem 3 dni.
KONIEC POSTĘPOWANIA – CO DALEJ ?
Dokumentacja powinna zostać sporządzona zawsze w co najmniej 3 egzemplarzach. 1 egzemplarz przekazuje się poszkodowanemu, a pozostałe 2 zostają u pracodawcy.
WYPŁATA ŚWIADCZEŃ
Przystąpienie do następnego kroku jest uzależnione od tego kiedy zakończy się leczenie poszkodowanego. Dopiero wówczas może on wnioskować o wypłatę odszkodowania. Warunki jakie muszą być spełnione, aby poszkodowany mógł starać się o jednorazowe świadczenie z ZUS:
- Zakończenie leczenia potwierdzone przez lekarza na druku ol-10
- Wniosek do pracodawcy o skierowanie dokumentacji powypadkowej do ZUS.
Na podstawie powyższego wniosku złożonego przez pracownika, pracodawca jest zobowiązany do przesłania dokumentacji wraz z załącznikami do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Ważne
Warunkiem uzyskania świadczenia z ZUS jest uznanie przez lekarza orzecznika długotrwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu.
Dokumentacja jaką należy przesłać do ZUS:
Pismo przewodnie napisane przez pracodawcę wraz z załącznikami:
- Protokół powypadkowy oraz załączniki:
- Dokumentacja medyczna
- Wyjaśnienia poszkodowanego/poszkodowanej
- Oświadczenie świadka
- Ol-10
- Wniosek pracownika o skierowanie o skierowanie dokumentacji do ZUS
Na podstawie złożonych dokumentów Zakład Ubezpieczeń Społecznych wzywa poszkodowanego na komisję lekarską i co ocenia czy doznał on długotrwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu.
Jednorazowe odszkodowanie z ZUS nie jest jedynym świadczeniem. Wyróżniamy również:
- zasiłek chorobowy;
- świadczenie rehabilitacyjne;
- zasiłek wyrównawczy;
- renta z tytułu niezdolności do pracy, w tym renta szkoleniowa;
- renta rodzinna;
- dodatek pielęgnacyjny
KIEDY PRACOWNIK MOŻE ZOSTAĆ POZBAWIONY ŚWIADCZEŃ ?
Należy pamiętać, że w przypadku gdy wypadek zostanie uznany ale w postępowaniu zostanie stwierdzone, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa, pracownik nie otrzyma świadczeń. Taka sama sytuacja ma miejsce, gdy stwierdzono stan nietrzeźwości albo użycie przez poszkodowanego pracownika środków odurzających lub substancji psychotropowych przyczyniające się w znacznym stopniu do powstania wypadku przy pracy.
Czy to już wszystko?
Na koniec specjalista ds. BHP dokonuje wpisu do rejestru wypadku przy pracy. Należy pamiętać, że rejestr wypadków przy pracy prowadzimy niezależnie od tego czy wystąpiły wypadki, czy też nie. W przypadku braku wypadków przy pracy, po prostu nie dokonujemy wpisów w rejestrze.
- O wypadku należy powiadomić pracodawcę niezwłocznie
- Pracodawca powołuje zespół powypadkowy
- Zespół powypadkowy zawsze liczy 2 osoby, w tym specjalista ds. BHP
- Protokół sporządza się w 14 dni od powzięcia wiadomości o wypadku przy pracy
- Termin 14 dniowy tylko z ważnych powodów może zostać wydłużony
- Dokumentacja powypadkowa powinna zawierać wszystkie niezbędne załączniki
- Zespół może posiłkować się wiedzą ekspertów oraz specjalistów z różnych dziedzin
- W protokole umieszcza się zalecenia powypadkowe
- Pracodawca ma 5 dni na zatwierdzenie protokołu
- Pracownik może starać się o świadczenie jednorazowe z ZUS z tytułu wypadku przy pracy
- Informacje o wypadku przy pracy umieszcza się w rejestrze wypadków przy pracy
Jeśli w Twojej firmie zdarzył się wypadek, zgłoś to nam. Nasi Specjaliści ds. BHP przeprowadzą postępowanie powypadkowe od A do Z.